| Summary: | Orthodoxia brahmanica, cuius sensus post aetatem analyticam culturae hinduisticae succrevit, ex habitudine doctrinarum ad classicam brahmanis theoriam, in commentariis Sancarae expositam, determinatur. Quae quidem, utpote perfectus immanentismus, nullam cum theismo compositionem admittit, ideoque ipsum pantheismum ad ignorantiae figmentum revocat, mundique essentiam, ex dogmatica quadam reductione, ut purum absolutum paratheisticum verificare contendit. Haec ipsa est brahmanis notio; ad quam assequendam apte introducit peripatetica actus theoria. Distinctio nempe inter perfectionem primam (formalem et essentialem) energiae et perfectionem secundam (vitalem et finalem) entelechiae, statutaque vitae creatae intrinseca relativitas, conceptionem entis absoluti (nirguna) et indeterminati (nirviçesa) duplicem illustrat, oppositum nempe divino vitae subsistentis absoluto brahmanicum formae inertis absolutum; utrumque sane actus purus, ex internae potentiae totali evacuatione, alia tamen aliaque ratione, scilicet, ibi actus purus secundus, connotans plenitudinem essendi liberamque fecunditatem, hic vero actus purus primus, connotans inanitatem vivendi necessariamque sterilitatem. Talem fuisse rationem brahmanis patet vel ab ipsis culturae brahmanicae incunabulis, in quibus brahman, seu energia ritualis, ut forma vitalis universi concipitur, quae, cum sit magica, logice interpretanda est tum ut absoluta, tum etiam ut immanens ideoque inanis seu illusoria. Ex illa ipsa brahmanis « suprema scientia » arguitur prioritas tum theoretica, tum historica, theismi.
|
|---|