Some Ideas on the References of Legendary Typology of The Holy Fāṭima
Hz. Muhammed’in ve Hz. Hatîce’nin kızı Hz. Fâtıma’ya Şiî düşüncede yüklenen ontolojik ve eskatolojik anlamın mahiyetinin ortaya konulması, özellikle Hz. Meryem ile kurulan analojinin çözümlenmesinde yatmaktadır. Şiî düşünce sisteminde Hz. Fâtıma figürü ile tarihî verileri aşan ve varoluşsal olduğu k...
| Published in: | Dinî araştırmalar |
|---|---|
| Subtitles: | Efsânevî Hz. Fâtıma Tipolojisinin Referansları Üzerine Bazı Mülahazalar |
| Main Author: | |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | English |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
DergiPark Akademik
2019
|
| In: |
Dinî araştırmalar
|
| Further subjects: | B
Sacred Fāṭima
B İmâmiye Şîası B Imāmī Shīʿism B Şifa B Hz. Meryem B Sacred Mary B Umay B Healing B Cult B Kült B Hz. Fâtıma |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | Hz. Muhammed’in ve Hz. Hatîce’nin kızı Hz. Fâtıma’ya Şiî düşüncede yüklenen ontolojik ve eskatolojik anlamın mahiyetinin ortaya konulması, özellikle Hz. Meryem ile kurulan analojinin çözümlenmesinde yatmaktadır. Şiî düşünce sisteminde Hz. Fâtıma figürü ile tarihî verileri aşan ve varoluşsal olduğu kadar uhrevî boyutta aktif rol alan bir Hz. Fâtıma imgesi tasavvur edilmiştir. Bu tasavvur, Şiî gelenek içinde imamet nazariyesinin kurumsallaşmasında, şefaatçilik ve arabuluculuk gibi uhrevî ya da şifa vericilik gibi dünyevî tezahürleri ile Hz. Meryem’in karizmasına oldukça benzer biçimde istihdam edilmiştir. Şiî gelenekte Hz. Fâtıma ve Hz. Meryem, benzer bir çile ortaklığında değerlendirilmekte; böylece bu analoji, çeşitli adlandırmalar, bakirelik, doğurganlık, iffet, şefaat, şifa ve bereket kaynağı olma, semavî bir varlık olarak dünyaya gelme, ilahî rızıklara muhatap olma gibi konularda kendisini göstermektedir. Nihayet Şiî düşüncede Hz. Fâtıma figürü bir taraftan ahistorik bir yapıda manevî bir güç kaynağı olarak şekillenirken, diğer taraftan Hz. Meryem tasavvurunda olduğu gibi ikonografik bir yapıya bürünmektedir. Böylece Hz. Fâtıma, Hıristiyanlıktaki mediatrix kavramına yakın biçimde hüküm ve hikmet sahibi bir şefaatçi olarak tasavvur edilmektedir. Şifa ve bereket kaynağı olarak da görülen Hz. Fâtıma, Hz. Meryem’den etkilendiği kadar, özellikle Altayistik alanda Umay Ana figüründen de etkilenmiş, bunun tabi sonucu olarak halk arasında "Fâtıma Ana Eli" şeklinde bir ikon da tezahür etmiştir. Bu makale, tarihî ve dinî olarak önemli ve saygın bir yere sahip olan Hz. Fâtıma’nın, farklı gerekçelerle Bâtıni bazı inanç ve kabullerin referans noktası olacak şekilde değerlendirilmesini, onun tarihsel gerçekliğin ötesinde Bâtınî inanç boyutuna çekilmek suretiyle özellikle Şiî düşüncesinde bir kült varlığa dönüştürülmek istenmesini ve bunun sonuçlarını incelemektedir. Zira bu dönüştürmenin nihayetinde Hz. Fâtıma imajı, Şiî literatüründe, imamet, velayet ve şefaat gibi üst kavramların oluşumunda bir referans olarak kullanılmıştır. Historically Fāṭima the daughter of Muḥammad b. ʿAbd Allāh, the Prophet of Islam, by his first wife, Khadīja b. Khuwaylid has an ontological and eschatological meaning in Shīʿī thought. It is important to reveal the nature of this situation and to analyze the analogy with the Sacred Mary. Figure of Fāṭima is very different in the Shīʿī thought system. There is a system of thinking that transcends historical data. An image of the Sacred Fāṭima, which has an active role in both existential and eternal dimension is envisaged in this thought. This conception played a role in the institutionalization of the Imāmī Shīʿī theory within the Shīʿī tradition. Fāṭima’s charisma was organized in a similar way to the Saint Mary’s. This charisma has aspects of the hereafter such as intercession and mediation. This charisma also has worldly indicators of healing. Sacred Fāṭima and Mary is evaluated in a similar “ordeal” event. This analogy shows itself in various nomenclature, virginity, fertility, chastity, intercession, healing and fertility, becoming a celestial being, coming to the world as a divine being subjects. Finally on one hand Fāṭima figure is shaped as a spiritual source in a ahistorik structure, on the other hand, as in the notion of Virgin Mary, it took an iconographic form in the Shīʿī thought. Thus Fāṭima is conceived as an intercessor of wisdom, close to the mediatrix concept in Christianity in the Shīʿī thought system. Sacred Fāṭima was accepted as a source of healing and fertility. Especially this figure is impressed by Sacred Mary as much as she is influenced by “The Umayiyesi-Umay Ana Figure” in the Altaic area. As a result of this icon appeared in the form of “Hamsa: Hand of Fāṭima” in Shīʿī public. This paper examines how the important and respected Fāṭima is judged to be a reference point for certain beliefs and acceptances in perspective of historical and religious. Similarly this paper examines how Fāṭima has been transformed into a cult entity in Shīʿī thought. As a result of this transformation, Fāṭima’s image is used as a reference in the Shīʿī literature in formation of upper concepts such as Imāmī Shīʿism, custody and intercession. This article examines the conversion of historical and religiously important and respected Sacred Fāṭima into a cult entity. |
|---|---|
| ISSN: | 2602-2435 |
| Contains: | Enthalten in: Dinî araştırmalar
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.15745/da.552017 |