Alaš zijalylapynyṇ dìn men memleketke kôzķapastapy
The paper reveals the relationship of religion and state of the Kazakh people from a position of Alash intelligentsia, which contributed to the development of educational, cultural activities of the people. The main objective of research is the definition of the role of religion in society and the c...
| Published in: | Chabaršy. Dintanu serijasy |
|---|---|
| Subtitles: | View of Alash intellectuals of religion and state Взгляд интeллигeнции Алаш на рeлигию и государство |
| Authors: | ; |
| Format: | Electronic Article |
| Language: | Kazakh |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Drawer...
|
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
Äl-Farabi Atyndaġy Ķazaķ Ūlttyķ Universitetí
2017
|
| In: |
Chabaršy. Dintanu serijasy
Year: 2017, Volume: 11, Issue: 3, Pages: 40-44 |
| Further subjects: | B
Secularity
B Islam B State B Religion B Alash intellectuals |
| Online Access: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Summary: | The paper reveals the relationship of religion and state of the Kazakh people from a position of Alash intelligentsia, which contributed to the development of educational, cultural activities of the people. The main objective of research is the definition of the role of religion in society and the contribution of Alash intellectuals in the development of religion. The article uses comparative method, the principle of historicism, and other methods. Research paper has shown the desire of the national-democratic intelligentsia of Alash separation boundaries between religion and government. A clear manifestation of this took place in "Karkaraly petition". The intelligentsia believed that the schools in addition to the mandatory religious instruction were supposed to teach secular subjects such as mathematics, physics, world literature, etc. This trend clearly shows the precondition secularism principle that has a place in modern Kazakhstan. This article also shows the goal of creating a national ideology by members of the Alash. The establishment of an independent state, establishing principles that protect the national ideology, i.e. the creation of a state based on the consolidation of traditions and customs, religion and language and culture were the main dream of the Kazakh people of that time. The "Alash" intellectuals were the main opponents of the Bolsheviks in the early twentieth century. Hence the struggle to create a secular state with a systematic religious system was not easy. In the course of the research there described the state of Islam in the Kazakh steppe in this period: intelligentsia protest against the Christianization of the Kazakh society, the requirements of ending the oppression of Islam, as well as actions against the illiterate mullahs. The article also investigated the views of Alash intellectuals of religion, described the state policy in the field of religion and Canon law. In the final part of the definition of the principle of Alash intellectuals. Научная статья раскрывает взаимоотношения религии и государства казахского народа с позиции Алашской интеллигенции, которая способствовала развитию просветительской, культурной деятельности народа. Главная цель научной работы - определение роли религии в обществе и вклад Алашской интеллигенции в развитии религии. В статье были использованы компаративистский метод, принцип историзма и другие методы исследования. Научная работа показала стремление национально-демократической интеллигенции Алаш разделению границы между религией и государством. Явное проявление данного имело место в «Каркаралинской петиции». Интеллигенция считала, что в школах помимо обязательных религиозных предметов положено было обучать светским предметам, таким как математика, физика, мировая литература и т.д. Данное стремление ясно показывает предпосылки приципа светскости который имеет место с современном Казахстане. Также статья выявляет цели создания национальной идеологии членами партии Алаш. Создание независимого государства, установление принципов которые защищают национальную идеологию, т.е. создание государства на основе консолидации традиций и обычаев, религии и языка, культуры были основными мечтами казахского народа того времени. Алашская интеллигенция была главным противником большевиков в начале ХХ века. Следовательно борьба за создание светского государства с систематизированной религиозной системой была нелегкой. В процессе исследования темы были описаны состоянии ислама в казахской степи в указанный период: протест ителлигенции против христианизации казахского общества, требования прекращения угнетения ислама, а также действия против неграмотных мулл. В статье также исследованы взгляды алашской интеллигенции на религию, описаны политика государства в области религии и канонического права. В заключительной части определ принцип алашской интеллигенции. Мақала қазақ халқының өркендеп, ағартушылық, мəдени жағынан дамуына атсалысқан Алаш зиялыларының қазақ еліндегі дін мен мемлекет қарым-қатынасына деген көзқарасын сипаттайды. Жұмыстың негізгі мақсаты - ХХ ғасыр басындағы діннің қоғамдағы рөлін анықтап, Алаш зиялыларының дінді дамытудағы үлесін анықтау. Мақалада салыстырмалы əдіс, тарихилық принцип т.б. зерттеу әдістері қолданылды. Ғылыми жұмыс ұлттық-демократиялық Алаш зиялыларының дін мен мемлекет арасында белгілі бір шекараның қалағандығын көрсетеді. Оның көрінісі «Қарқара петициясында» анық орын алды. Яғни, мемлекетте тек діни емес, сонымен қатар зайырлы пəндер, мысалы, математика, физика, əлем əдебиеті және т.б. оқытылуы тиіс деп санады. Мұның өзі Алаш зиялыларының қазіргі таңда Қазақстанда орнап отырған зайырлылықтың тұқымын сепкендігін анық көрсетіп отыр.Сонымен қоса мақала Алаштықтардың діннен бөлек ұлттық идеологияға қатысты мақсаттарын айқындайды. Жоғарыда аталған дәуірдегі қазақ елінің apмaны тәуeлсiз мeмлeкeт құpып, ұлттық идeологияны қоpғaйтын пpинциптepдi оpнaту, яғни, қaзaқ ұлтының мүддeсiн жaқтaйтын, eжeлдeн кeлe жaтқaн сaлт-дәстүpлepдi, мәдeниeт, тiл мeн дiндi жоғaлтпaй, бipiктipe отыpып мeмлeкeттiң нeгiзiн құpaу болды. Aлaш мүшeлepi сол кeзеңдeгi большeвиктepдiң нeгiзгi қapсылaсы болды. Сондықтaн, зaң шығapушы, aтқapушы, сот жүйeсi қaмтылғaн жәнe дiн жүйeсi peткe кeлтipiлгeн зaйыpлы мeмлeкeт құpу жолындa күpeс оңaйғa соққaн жоқ. Зерттеу барысында аталған кезеңдегі қазақ жеріндегі ислам дінінің жағдайы, яғни, христиандалу процесіне қарсы шығып, исламның қаналуын тоқтатуды талап еткен зиялылар қауымының əрекеттері, сонымен қатар тек исламды жақтап қоймай, соның ішінде дүмше молдаларға қарсы шыққандығы көрсетілді. Мақалада сонымен қатар, Алаш зиялыларының дінге қатысты көзқарастары зерделеніп, мемлекеттің дінге ұстанған саясаты мен канондық құқықтың орындалуы сипатталады. Қорытынды бөлімінде Алаш зиялыларының ұстанған нақты принципі анықталды. |
|---|---|
| ISSN: | 2521-6465 |
| Contains: | Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.26577/ejrs-2017-3-125 |