Les paradoxes de l'action
Activitatis finitae exercitium consideranti, duae potissimum occurrunt antinomiae, ad quas solvendas synthetica et directa declaratio desideratur. Ad hanc evolvendam aggredimur. Prior antinomia actionem creatam attingit omnem. In effectu producto adest nova perfectio entis, cuius, qua talis, ratio s...
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Electronic Article |
| Language: | French |
| Check availability: | HBZ Gateway |
| Fernleihe: | Fernleihe für die Fachinformationsdienste |
| Published: |
Ed. Pontificia Univ. Gregoriana
1923
|
| In: |
Gregorianum
Year: 1923, Volume: 4, Issue: 3, Pages: 406-430 |
| Online Access: |
Volltext (lizenzpflichtig) |
| Parallel Edition: | Electronic
|
| Summary: | Activitatis finitae exercitium consideranti, duae potissimum occurrunt antinomiae, ad quas solvendas synthetica et directa declaratio desideratur. Ad hanc evolvendam aggredimur. Prior antinomia actionem creatam attingit omnem. In effectu producto adest nova perfectio entis, cuius, qua talis, ratio sufficiens in causis finitis non invenitur, quippe quae in nulla ex istis causis actu praecontineatur. Altera autem antinomia ad actionem transeuntem, tantum, spectat. — « Quum agens, agendo, non mutetur et actio sit in patiente » : ibi videtur activitas non adesse ubi fit productio; aut saltem virtutis influxus, accidentalis sane, tamquam transiens ab agentis substantia in alteram, scl. patientis, concipiendus esse. Quaestionis ita statutae solutioni, ex tribus locis S. Thomae depromptae, duo praemittimus: I. — In quo primum stet prioris difficultatis nodus. — Duce angelico Doctore, ostendimus: tum actus immanentes in facultatibus, v. g. intellectualibus, utique proxime dispositis, sine ulla harum nova et directa productione, resultare; tum, operatione transeunte, v. g. substantiam transformari, quin ulli ex influentibus causis secundis novae formae perfectio entitativa, absolute secundum esse considerata, formaliter et directe producenda adscribi possit. II. — Alterum praemonitum. — Principia solutionis. — Una est Primi Agentis et causarum secundarum operatio, tendens in unum producendum terminum qui ex Primo Agente, ut Causa universali entis, et ex causis secundis, ut istud ens determinantibus, simul immediate pendeat. — Intentione autem Voluntatis, utique per activitatem secundam determinata, Primum Agens immediate operatur. III. — Solutio : 1° prioris antinomiae. — Nova perfectio termini producti in concreto, communi huic operationi realiter utique adscribenda est, at formaliter considerata, soli Primo Enti, quippe quod illam (sicut quamlibet perfectionem), Ipsum solum, praecontineat actu. Haec principalis erat difficultas; postea vero, analysi diversarum operationum, cum transeuntium, tum immanentium, ostenditur quomodo hae, utpote quae operationem Causae Universalis determinent, diversis effectibus tribuant formaliter specificationem. 2° Alteram autem antinomiam explicamus hoc pacto. — Transeunti operatione, agens secundum subiectum substantialiter diversum intime transformare potest quia : primum, eadem est istius operatio ac Primi Agentis, quod Immensitate et Simplicitate Sua utramque substantiam continet ac intime penetrat; et, praeterea, activitate propria, istud agens Intentionem Primi obiective determinat, quae immediate et intime patiens attingat. 3° Nec desunt, ad reconditae huius actionis explanationem magis illustrandam, analogiae, in primis desumptae ex influxu mutuo actuum multiplicium, quos simplicitate sua mens continet. IV. — Tandem ad quodlibet Occasionalismi crimen praevertendum, animadvertimus nos arte tenere ac, luce clarius, ostendere causas secundas vere principales esse: quum aperte supposuerimus iis causis principium activitatis simul ac finalitatis tamquam formam permanentem inesse (I, III); et iisdem, non autem Causae Primae omnium entium, quantumvis dissimilium, similem fieri effectum, multis exemplis (III, 1) declaremus. |
|---|---|
| Contains: | Enthalten in: Gregorianum
|