The Foundations of the Concept of Intellectual Property in Religion and Law = Osnovy ponjatija intellektualʹnoj sobstvennosti v religii i prave = Zijatkerlik menšik tүsiniginiң din men zaңdaғy negizderi
From birth, individuals live in society and interact with others, necessitating the establishment of certain rules. From a practical perspective, one of the key concepts widely used in all religious sources, customs, and legal systems is the concept of haq (truth, right). Establishing justice in soc...
| Άλλοι τίτλοι: | Osnovy ponjatija intellektualʹnoj sobstvennosti v religii i prave Zijatkerlik menšik tүsiniginiң din men zaңdaғy negizderi |
|---|---|
| Κύριοι συγγραφείς: | ; ; ; |
| Τύπος μέσου: | Ηλεκτρονική πηγή Άρθρο |
| Γλώσσα: | Αγγλικά |
| Έλεγχος διαθεσιμότητας: | HBZ Gateway |
| Journals Online & Print: | Φόρτωση...
|
| Interlibrary Loan: | Interlibrary Loan for the Fachinformationsdienste (Specialized Information Services in Germany) |
| Έκδοση: |
2025
|
| Στο/Στη: |
Chabaršy. Dintanu serijasy
Έτος: 2025, Τόμος: 41, Τεύχος: 1, Σελίδες: 34-48 |
| Άλλες λέξεις-κλειδιά: | B
intellektualʹnaja sobstvennostʹ
B Ισλάμ (μοτίβο) B қoғam B Law B obščestvo B zakon B Intellectual Property B zijatkerlik menšik B mүlik B sobstvennostʹ B Society B Property B zaң |
| Διαθέσιμο Online: |
Volltext (kostenfrei) Volltext (kostenfrei) |
| Σύνοψη: | From birth, individuals live in society and interact with others, necessitating the establishment of certain rules. From a practical perspective, one of the key concepts widely used in all religious sources, customs, and legal systems is the concept of haq (truth, right). Establishing justice in society is one of its fundamental functions. Over time, as society evolves, new interests and obligations emerge, one of which is the issue of intellectual property. Intellectual property is a legal concept that signifies ownership rights over objects created as a result of intellectual activity. In the digital era, this issue has gained particular importance as it affects not only private but also public interests. Since knowledge and innovation have become crucial strategic resources that provide individuals with not only material benefits but also other advantages, the issue of intellectual property has become highly relevant. The primary goal of this study is to explore the concept of intellectual property in Islam, determine its scope, and examine its key aspects. To achieve this, the works of Islamic scholars were analyzed, and their perspectives on intellectual property were reviewed. Additionally, this concept was examined from a legal standpoint, and its legal foundations were investigated. The scientific and practical significance of this study lies in the in-depth analysis of the nature and fundamental characteristics of intellectual property, as well as the examination of the concepts of ownership and property in Islamic law. As a result of the research, the Islamic perspective on intellectual property has been identified, along with its role and significance within the modern legal system. This study contributes to scholarly discussions on intellectual property issues by providing a comprehensive analysis of its legal and religious aspects. S momenta roždenija čelovek žive͏̈t v obščestve i vzaimodejstvuet s okružajuščimi, poėtomu voznikaet neobchodimostʹ v opredele͏̈nnych pravilach. S praktičeskoj točki zrenija odnim iz ključevych ponjatij, široko primenjaemych vo vsech religioznych istočnikach, obyčajach i pravovych sistemach, javljaetsja ponjatie «chak». Ustanovlenie spravedlivosti v obščestve - odna iz ego osnovnych funkcij. S tečeniem vremeni i razvitiem obščestva pojavljajutsja novye interesy i objazatelʹstva, odnim iz kotorych javljaetsja vopros intellektualʹnoj sobstvennosti. Intellektualʹnaja sobstvennostʹ - ėto juridičeskoe ponjatie, oboznačajuščee pravo sobstvennosti na obʺekty, voznikajuščie v rezulʹtate intellektualʹnoj dejatelʹnosti. V ėpochu informacionnych technologij ėtot vopros priobre͏̈l osobuju značimostʹ, tak kak on zatragivaet ne tolʹko častnye, no i obščestvennye interesy. Poskolʹku znanija i innovacii stali važnejšimi strategičeskimi resursami, kotorye obespečivajut čeloveku ne tolʹko materialʹnye, no i inye preimuščestva, problema intellektualʹnoj sobstvennosti priobrela osobuju aktualʹnostʹ. Osnovnaja celʹ dannogo issledovanija - raskrytʹ sutʹ ponjatija intellektualʹnoj sobstvennosti v islame, opredelitʹ ego masštaby i osobennosti. Dlja ėtogo byli proanalizirovany trudy islamskich uče͏̈nych, rassmotreny ich vzgljady na intellektualʹnuju sobstvennostʹ. Krome togo, dannoe ponjatie izučalosʹ s točki zrenija zakonodatelʹstva, issledovalisʹ ego pravovye osnovy. Naučnaja i praktičeskaja značimostʹ raboty zaključaetsja v detalʹnom analize prirody i osnovnych charakteristik intellektualʹnoj sobstvennosti, a takže v izučenii ponjatij sobstvennosti i imuščestva v islamskom prave. V rezulʹtate issledovanija vyjavleno, kak islam rassmatrivaet intellektualʹnuju sobstvennostʹ, a takže opredeleno ee͏̈ mesto i značenie v sovremennoj pravovoj sisteme. Dannoe issledovanie vnosit vklad v naučnye diskussii po voprosam intellektualʹnoj sobstvennosti, pozvoljaja vsestoronne rassmotretʹ ee͏̈ pravovye i religioznye aspekty. С момента рождения человек живёт в обществе и взаимодействует с окружающими, поэтому возникает необходимость в определённых правилах. С практической точки зрения одним из ключевых понятий, широко применяемых во всех религиозных источниках, обычаях и правовых системах, является понятие «хак». Установление справедливости в обществе - одна из его основных функций. С течением времени и развитием общества появляются новые интересы и обязательства, одним из которых является вопрос интеллектуальной собственности. Интеллектуальная собственность - это юридическое понятие, обозначающее право собственности на объекты, возникающие в результате интеллектуальной деятельности. В эпоху информационных технологий этот вопрос приобрёл особую значимость, так как он затрагивает не только частные, но и общественные интересы. Поскольку знания и инновации стали важнейшими стратегическими ресурсами, которые обеспечивают человеку не только материальные, но и иные преимущества, проблема интеллектуальной собственности приобрела особую актуальность. Основная цель данного исследования - раскрыть суть понятия интеллектуальной собственности в исламе, определить его масштабы и особенности. Для этого были проанализированы труды исламских учёных, рассмотрены их взгляды на интеллектуальную собственность. Кроме того, данное понятие изучалось с точки зрения законодательства, исследовались его правовые основы. Научная и практическая значимость работы заключается в детальном анализе природы и основных характеристик интеллектуальной собственности, а также в изучении понятий собственности и имущества в исламском праве. В результате исследования выявлено, как ислам рассматривает интеллектуальную собственность, а также определено её место и значение в современной правовой системе. Данное исследование вносит вклад в научные дискуссии по вопросам интеллектуальной собственности, позволяя всесторонне рассмотреть её правовые и религиозные аспекты. Adam balasy dүniege kelgen sәtten bastap қoғammen ḟzara bajlanysta ḟmir sүredi, osyғan bajlanysty belgili bir ereželerdiң қažettiligi tuyndajdy. Tәžiribelik tұrғydan alғanda, barlyқ dini қajnar kḟzderde, әdet-ғұryptarda žәne құқyқtyқ žүjelerde keңinen қoldanylatyn negizgi ұғymdardyң biri - chaқ ұғymy. Қoғamda әdilettilikti ornatu - chaқtyң basty қyzmetteriniң biri. Zamannyң ḟzgeruimen birge қoғamda žaңa mүddeler men mindetter tuyndajdy, olardyң biri - zijatkerlik menšik mәselesi. Zijatkerlik menšik - aқyl-oj әreketiniң nәtižesinde pajda bolatyn žәne belgili bir obʺektilerge avtorlyқ menšikti bildiretin құқyқtyқ ұғym. Aқparat dәuirinde bұl mәsele erekše maңyzғa ie boldy, sebebi ol tek žeke menšikke ғana emes, қoғamdyқ құndylyқtarғa da әser etedi. Bilim men innovacija adamnyң tek materialdyқ emes, sonymen қatar strategijalyқ artyқšylyқtarғa ie boluyna yқpal etetin maңyzdy faktorғa ajnalғandyқtan, zijatkerlik menšik mәselesi ḟzekti taқyrypқa ajnaldy. Zertteu žұmysynyң negizgi maқsaty - islamdaғy zijatkerlik menšik ұғymynyң mәnin ašu, onyң auқymy men erekšelikterin anyқtau. Osy maқsatta islam ғalymdarynyң eңbekteri taldanyp, olardyң zijatkerlik menšikke қatysty kḟzқarastary saralandy. Sonymen қatar, zijatkerlik menšik ұғymy memleket zaңnamasy tұrғysynan қarastyrylyp, onyң құқyқtyқ negizderi zertteldi. Žұmystyң ғylymi žәne tәžiribelik maңyzy - zijatkerlik menšiktiң tabiғaty men negizgi belgilerin, islam құқyғyndaғy menšik pen mүlik ұғymdaryn žan-žaқty taldauda. Zertteu nәtižesinde islam dininde zijatkerlik menšikke қalaj қarajtyny anyқtalyp, onyң қazirgi құқyқtyқ žүjedegi orny men maңyzy ajқyndaldy. Bұl zertteu zijatkerlik menšik tḟңiregindegi ғylymi pikirtalastarғa үles қosyp, onyң құқyқtyқ žәne dini aspektilerin žan-žaқty қarastyruғa mүmkindik beredi. Адам баласы дүниеге келген сәттен бастап қоғаммен өзара байланыста өмір сүреді, осыған байланысты белгілі бір ережелердің қажеттілігі туындайды. Тәжірибелік тұрғыдан алғанда, барлық діни қайнар көздерде, әдет-ғұрыптарда және құқықтық жүйелерде кеңінен қолданылатын негізгі ұғымдардың бірі - хақ ұғымы. Қоғамда әділеттілікті орнату - хақтың басты қызметтерінің бірі. Заманның өзгеруімен бірге қоғамда жаңа мүдделер мен міндеттер туындайды, олардың бірі - зияткерлік меншік мәселесі. Зияткерлік меншік - ақыл-ой әрекетінің нәтижесінде пайда болатын және белгілі бір объектілерге авторлық меншікті білдіретін құқықтық ұғым. Ақпарат дәуірінде бұл мәселе ерекше маңызға ие болды, себебі ол тек жеке меншікке ғана емес, қоғамдық құндылықтарға да әсер етеді. Білім мен инновация адамның тек материалдық емес, сонымен қатар стратегиялық артықшылықтарға ие болуына ықпал ететін маңызды факторға айналғандықтан, зияткерлік меншік мәселесі өзекті тақырыпқа айналды. Зерттеу жұмысының негізгі мақсаты - исламдағы зияткерлік меншік ұғымының мәнін ашу, оның ауқымы мен ерекшеліктерін анықтау. Осы мақсатта ислам ғалымдарының еңбектері талданып, олардың зияткерлік меншікке қатысты көзқарастары сараланды. Сонымен қатар, зияткерлік меншік ұғымы мемлекет заңнамасы тұрғысынан қарастырылып, оның құқықтық негіздері зерттелді. Жұмыстың ғылыми және тәжірибелік маңызы - зияткерлік меншіктің табиғаты мен негізгі белгілерін, ислам құқығындағы меншік пен мүлік ұғымдарын жан-жақты талдауда. Зерттеу нәтижесінде ислам дінінде зияткерлік меншікке қалай қарайтыны анықталып, оның қазіргі құқықтық жүйедегі орны мен маңызы айқындалды. Бұл зерттеу зияткерлік меншік төңірегіндегі ғылыми пікірталастарға үлес қосып, оның құқықтық және діни аспектілерін жан-жақты қарастыруға мүмкіндік береді. |
|---|---|
| ISSN: | 2521-6465 |
| Περιλαμβάνει: | Enthalten in: Chabaršy. Dintanu serijasy
|
| Persistent identifiers: | DOI: 10.26577//EJRS20254114 |
